1. «Πρόταση Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις άδειες οδήγησης, με την οποία τροποποιείται η οδηγία (ΕΕ) 2022/2561 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1724 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και καταργείται η οδηγία 2006/126/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 383/2012 της Επιτροπής»  – έγγραφο COM(2023)127.

2. «Πρόταση Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ισχύ ορισμένων αποφάσεων έκπτωσης από το δικαίωμα οδήγησης σε επίπεδο Ένωσης» – έγγραφο COM(2023)128.

3. «Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/413 για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής ανταλλαγής πληροφοριών για τροχαίες παραβάσεις σχετικές με την οδική ασφάλεια» – έγγραφο COM(2023)126.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων (στο εξής «η Επιτροπή») εξέτασε, σε συνεδρία της που πραγματοποιήθηκε στις 27 Απριλίου 2023, την πιο πάνω νομοθετική δέσμη μέτρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αποσκοπεί στη βελτίωση του επιπέδου οδικής ασφάλειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη συνεδρία κλήθηκαν και παρευρέθηκαν εκπρόσωποι των αρμόδιων τμημάτων και υπηρεσιών της Δημοκρατίας.

Ειδικότερα, σκοπός της υπ’ αριθμόν 1 πρότασης οδηγίας [COM(2023)127] είναι ο εκσυγχρονισμός των κανόνων σχετικά με την άδεια οδήγησης, υιοθετώντας βέλτιστες πρακτικές που ήδη ισχύουν σε ορισμένα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), με στόχο την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας. Τα κυριότερα μέτρα που εισάγονται αφορούν:

(α) την εισαγωγή δοκιμαστικής περιόδου διάρκειας τουλάχιστον δύο ετών για τους αρχάριους οδηγούς μετά την επιτυχή δοκιμασία οδήγησης και κανόνα μηδενικής ανοχής στην οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ  και την παραχώρηση δυνατότητας στα κράτη μέλη να επιβάλουν πρόσθετους κανόνες για τους αρχάριους οδηγούς. 

(β) την παροχή δυνατότητας στους νέους να παρακαθίσουν σε εξετάσεις οδήγησης αυτοκινήτων και φορτηγών στην ηλικία των 17 ετών και να αρχίσουν να οδηγούν με συνοδό, ώστε να αποκτήσουν πείρα στην οδήγηση· 

(γ) προσαρμογή της εκπαίδευσης και της δοκιμασίας οδήγησης με σκοπό την καλύτερη προετοιμασία των οδηγών αναφορικά με τη χρήση του οδικού δικτύου από ευάλωτους χρήστες,  συμβάλλοντας στη βελτίωση της ασφάλειας των πεζών, των ποδηλατών και των χρηστών ηλεκτρικών πατινιών και ηλεκτρικών ποδηλάτων, ενόψει της μετάβασης της ΕΕ στη βιώσιμη αστική κινητικότητα· 

(δ) τη στοχευμένη αξιολόγηση της ικανότητας οδήγησης από ιατρική άποψη, με βάση την πρόοδο της ιατρικής επιστήμης στην αντιμετώπιση ασθενειών όπως ο διαβήτης· 

(ε) την ενθάρρυνση των οδηγών να επικαιροποιούν τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους στην οδήγηση, για να συμβαδίζουν με τις τεχνολογικές εξελίξεις· 

(στ) την εισαγωγή της ψηφιακής (φορητής) άδειας οδήγησης,  για την έκδοση της οποίας όλες οι διαδικασίες θα γίνονται ηλεκτρονικά,  καθιστώντας την αντικατάσταση ή την ανανέωσή της ευκολότερη, παρέχοντας παράλληλα τη δυνατότητα στους πολίτες να αιτηθούν την έκδοση έντυπης άδειας, διευκολύνοντας με τον εν λόγω τρόπο τους ηλικιωμένους και τα άτομα που επιθυμούν να κατέχουν έντυπη άδεια.

Σκοπός της υπ’ αριθμόν 2 πρότασης οδηγίας [COM(2023)128] είναι η ενίσχυση των υφιστάμενων κανόνων που θεσπίστηκαν στο επίπεδο της ΕΕ αναφορικά την οδική ασφάλεια, έπειτα από διαπίστωση ότι το έτος 2019,  περίπου το 40% των διασυνοριακών παραβάσεων παρέμειναν ατιμώρητες για λόγους που είτε αφορούσαν την αδυναμία ταυτοποίησης των παραβατών ή την αδυναμία επιβολής της ποινής που επιβλήθηκε. Η πρόταση είναι συμβατή με το σημείο 9c της Διακήρυξης της Βαλέτας της 29ης Μαρτίου 2017, στην οποία οι Υπουργοί Μεταφορών της ΕΕ κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξεύρει τρόπους ενίσχυσης της οδικής ασφάλειας στην ΕΕ με έμφαση στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ αναφορικά με την αμοιβαία αναγνώριση των εκπτώσεων στο δικαίωμα οδήγησης (driving disqualifications) των μη μόνιμα διαμένοντων παραβατών. 

Ειδικότερα, η πρόταση οδηγίας επιβάλλει υποχρέωση στα κράτη μέλη να διασφαλίζουν ότι η έκπτωση από το δικαίωμα οδήγησης  (driving disqualification) διάρκειας πέραν του ενός μηνός που επιβάλλεται από ένα κράτος μέλος σε πολίτη μη κάτοικό του, που κατέχει άδεια οδήγησης που εκδόθηκε από άλλο κράτος μέλος, θα κοινοποιείται  και θα εφαρμόζεται σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ.  

Λαμβανομένου υπόψη ότι η ισχύουσα νομοθεσία καλύπτει μόνο ορισμένες από τις πιο συχνές και τις πλέον σοβαρές παραβάσεις των κανόνων οδικής ασφάλειας, όπως η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας και η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλης ή ναρκωτικών ουσιών, η πρόταση οδηγίας προβλέπει την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της για να καλύπτεται οποιαδήποτε συμπεριφορά που παραβιάζει τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας και προκαλεί θάνατο ή σοβαρό τραυματισμό.  

Σκοπός της υπ’ αριθμόν 3 πρότασης οδηγίας [COM(2023)126] είναι η τροποποίηση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου με στόχο την ενίσχυση των κανόνων της διασυνοριακής επιβολής της οδικής ασφάλειας, έπειτα από διαπίστωση ότι το έτος 2019, περίπου το 40% των διασυνοριακών παραβάσεων παρέμειναν ατιμώρητες για λόγους που είτε αφορούσαν την αδυναμία ταυτοποίησης των παραβατών ή την αδυναμία επιβολής της ποινής που επιβλήθηκε.  Ειδικότερα, η πρόταση στοχεύει στη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της υφιστάμενης οδηγίας καθώς επίσης και στην ενίσχυση της διασυνοριακής διερεύνησης των τροχαίων παραβάσεων που σχετίζονται με την οδική ασφάλεια και τη διασυνοριακή επιβολή των κυρώσεων που προκύπτουν αναφορικά με τις εν λόγω παραβάσεις. 

Η πρόταση οδηγίας, περιλαμβάνει πρόνοιες που διευρύνουν το πεδίο εφαρμογής της διασυνοριακής ανταλλαγής πληροφοριών για τροχαίες παραβάσεις ούτως ώστε να καλύπτονται και οι ακόλουθες παραβάσεις: (α) η μη τήρηση επαρκούς απόστασης από το προπορευόμενο όχημα (β) το επικίνδυνο προσπέρασμα (γ) η επικίνδυνη στάθμευση (δ) η διάβαση μίας ή περισσότερων συνεχών λευκών γραμμών (ε) η οδήγηση στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας (στ) η μη τήρηση των κανόνων σχετικά με τη χρήση των λωρίδων έκτακτης ανάγκης και (ζ) η χρήση υπερφορτωμένου οχήματος,  οι λεπτομέρειες των οποίων καθορίζονται στο άρθρο 1(2)(α) και (γ) της πρότασης οδηγίας.

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, η επιτροπή ενημερώθηκε από τους αρμόδιους σε σχέση με το περιεχόμενο και το πεδίο εφαρμογής των προτεινόμενων μέτρων και ακολούθησε μια πρώτη ανταλλαγή απόψεων. Η εξέταση των εν λόγω προτάσεων οδηγιών αναμένεται να συνεχιστεί σε επόμενη συνεδρία της επιτροπής.